هستند و براي بيش از ۱۱۷ هزار نفر در اين كارگاه ها امكان اشتغال زايي فراهم شده است.
صنعت مبلمان در سراسر جهان به عنوان يكي از سودده ترين صنايع كوچك و زودبازده شناخته مي شود. ارزش توليدات جهاني اين صنعت در سال 2015 حدود 437 ميليارد دلار و ارزش تجارت بين المللي آن 147ميليارد دلار بوده است. سهم آسيا از اين بازار جهاني 30 درصد است كه 20 درصد از اين ميزان متعلق به كشور چين است و تنها 2 درصد از سهم بازار، متعلق به كشورمان است.
ايتاليا، چين، مكزيك، آلمان و آمريكا از غول هاي اين صنعت هستند و بخش قابل توجهي از نياز بازار به وسيله اين كشورها تامين مي شود. سرانه مصرف مبلمان در كشورهاي توسعه يافته 223 دلار و ميانگين جهاني آن 64 دلار است. ارزش مبلمان بازار ايران 5 ميليارد دلار تخمين زده مي شود واين نشان ميدهد كه مصرف سرانه مبلمان در ايران كمي بالاتر از متوسط جهاني است.
در انگلستان 95 درصد از بنگاه هاي مبلمان خرد و زير 10 تا 50 نفر هستند. در ايتاليا كارگاه هاي كوچك مبلمان سازي كار مي كنند و دانمارك به عنوان كشوري كه 20 درصد صادرات مبل اروپا را در اختيار دارد وضعيتي مشابه انگليس به لحاظ توليد مبل دارد و كارگاه هاي كوچك، بزرگترين نقش را در اين ميان ايفا مي كنند.
*وضعيت صادرات مبلمان
ايران طي سال هاي اخير وضعيت بسيار متغيري را تجربه كرده است. در حال حاضر ارزش صادراتي در اين حوزه سالانه 25 ميليون دلار برآورد شده و در چند سال اخير صادرات مبلمان از 10 به عدد 25 ميليون دلار افزايش يافته است. بر اساس داده هاي شوراي ملي مبلمان و دكوراسيون ايران و صنايع وابسته، كشورهاي عراق، قزاقستان، آذربايجان، ارمنستان، ازبكستان، افغانستان، تاجيكستان، كشورهاي عربي حوزه خليج فارس و اوكراين به عنوان عمده كشورهاي مقصد صادرات مبلمان ايران شناخته مي شوند.
وجود پاره اي از مشكلات و چالش ها در اين بخش مانند عدم تامين مواد اوليه با كيفيت با وجود تعرفه بالا، حضور قدرتمند رقبا و تاثير ماليات بر ارزش افزوده در قيمت تمام شده كالا از جمله موانع توسعه صادرات صنعت مبلمان است. تاسيس 11 فروشگاه دائمي عرضه محصولات صنعت مبلمان ايران در كشورهاي هدف صادراتي، حضور توليدكنندگان مبلمان در نمايشگاه هاي تخصصي مبلمان در بازارهاي هدف و ميزباني از فعالان حوزه صنعت مبلمان كشورهاي هدف در نمايشگاه هاي مبلمان و مصنوعات چوبي كشور از جمله راه هاي بازاريابي موفق به نظر مي رسيد.
*وضعيت واردات مبلمان
بر اساس اعلام شوراي ملي مبلمان و دكوراسيون ايران و صنايع وابسته، در سال 1393 ارزش واردات مبلمان چوبي به داخل كشور حدود 715 ميليون دلار تخمين زده مي شود كه اين آمار در مقايسه با صادرات تقريبا 22 برابر است.
مطالعات اتحاديه صادر كنندگان مبلمان منزل و اداري نشان مي دهد كه حجم واردات مواد اوليه از كل واردات در بخش مبلمان و مصنوعات چوبي به داخل كشور در اين صنعت 95 درصد و حجم واردات محصول نهايي تنها 5 درصد است. چه ماده اوليه اي وارد مي شود و كدام توليد داخل است؟ نئوپان توليد داخل نياز اين صنعت را پاسخگو است. در زمينه تامين ام دي اف افزون بر 30 درصد از توليد داخل و 70 درصد از خارج كشور وارد مي شود. در تامين مواد اوليه پارچه و يراق آلات نيز بخش عمده اي از خارج از كشور وارد مي شود.
*4 هزار سال پبشينه مبل در ايران
نخستين فرم صندلي ريشه در 4 هزار سال پيش دارد و در حفاري هاي باستان شناسي از املش گيلان به دست آمده است. نقوش باستاني در ظروف، ابزار و ديواره هاي كاخ¬ها نشان مي دهد كه انواع نشيمن و مبلمان ايران داراي اصالتي ديرينه است.
در حال حاضر در كل كشور حدود 50 هزار واحد صنفي توليدي در اين صنعت فعال هستند و براي بيش از 117 هزار نفر در اين كارگاه ها امكان اشتغال زايي فراهم شده است. اين مسئله در حالي است كه مهمترين فعالان بازار و صنعت مبلمان ايران كارگاه هاي كوچكي هستند كه در گوشه و كنار ايران به كار مشغولند.
*كارگاه هاي بيشمار در تويسركان
شهرستان تويسركان واقع در 85 كيلومتري مركز استان همدان به عنوان قطب توليد مبل و منبت در كشور شناخته مي شود. تبديل شدن تويسركان به الگو و قطب توليد موفق مبل و منبت بي ارتباط با برخورداري اين شهرستان از درختان بيشمار گردو نيست. در تويسركان بيش از 4 هزار كارگاه توليد مبل و منبت مشغول به كار است و بالغ بر 10 هزار نفر از مردم شهرستان در اين كارگاه ها مشغول به امرار معاش هستند.
اما تبديل شدن تويسركان به قطب توليد مبل و منبت در ايران داستاني جالب دارد. قريب به 40 سال قبل دو جوان جوياي كار تويسركاني راهي تهران مي شوند اما به زودي به زادگاهشان باز مي گردند. آقاي تركاشوند يكي از آن دو جوان است و ادامه ماجرا را اينگونه بيان مي كند: «در تهران مدت زيادي دوام نياورديم چون از كارگري و زيردست ديگران بودن خوشمان نيامد. اما در تهران با كار توليد مبل و منبت آشنا شديم و آنقدر مانديم تا همه فوت و فن هايش را آموختيم. وقتي به تويسركان برگشتيم، يك كارگاه تاسيس كرديم و توليد مبل و منبت را به اعضاي خانواده آموزش داديم. به دليل وجود درختان گردو در تويسركان كه بهترين چوب براي صنعت مبلمان است و نيز سودآوري كار، علاقمندان به يادگيري اين حرفه به سرعت زياد شدند. هر يك از اعضاي خانواده و دوستان و آشنايان كارگاهي تاسيس كردند و به نزديكانشان آموزش دادند. به مرور كار به اينجا رسيد كه در حال حاضر بيش از 4 هزار كارگاه كوچك توليد مبل و منبت در تويسركان مشغول فعاليت است.»
*توليد سالانه 65 هزار دست مبل
تركاشوند مي افزايد: «در كارگاه ما سالانه 100 دست مبل فاخر توليد مي شود كه هر يك از 11 تا 20 ميليون تومان قيمت دارند. تا همين چند سال قبل مبلمان توليدي را خودمان به صورت مستقيم به مردم عرضه نمي كرديم. از زماني كه خودمان شعبه فروش در كرج داير كرده ايم، سوددهي چند برابر شده است. تهران، اصفهان، مشهد، اروميه و كرج مشتري هاي اصلي مبلمان توليد شده با چوب درجه 1 و استثنايي گردو هستند.»
در شهرستان تويسركان سالانه بيش از 65 هزار دست انواع مبل توليد مي شود. تويسركان يكي از الگوهاي موفق توليد مبلمان با تكيه بر كارگاه هاي كوچك و زودبازده است. توسعه توليد مبلمان مبتني بر حمايت از كارگاه هاي كوچك و زودبازده راهبردي است كه مي تواند در كوتاه مدت واردات 700 ميليون دلاري كشور را به حداقل برساند و در وهله بعد ارزآوري حاصل از صادرات را در پي داشته باشد.